چیلر جذبی چیست؟
چیلر جذبی یکی از سیستم‌های تهویه مطبوع محبوب در میان ایرانیان است که از انواع سوخت‌های فسیلی برای تامین انرژی خود استفاده میکند. این نوع از چیلرها به طور عمده با گاز طبیعی کار می‌کنند؛ به همین دلیل بیشتر در کشورهایی مانند ایران کاربرد دارند که هزینه گاز نسبت به برق در آن‌ها کمتر است. البته باید بدانید که در بسیاری از موارد، بازدهی کمتر چیلرهای جذبی نسبت به نمونه‌های تراکمی، باعث شده که استفاده از آن‌ها محدود شود؛ اما هنوز هم بسیاری از کارخانه‌ها یا فضا‌هایی با متراژ زیاد، از این وسایل استفاده می‌کنند.
اجزای سازنده چیلر جذبی
اجزا اصلی در چیلر جذبی به نام ژنراتور و ابزوربر یا جذب کننده شناخته می‌شوند که به جای کمپرسور در چیلرهای تراکمی، ایفای نقش می‌کنند. مهمترین قسمت‌های تشکیل دهنده یک چیلر جذبی عبارتند از:
- ژنراتور که وظیفه دارد گرما را به مبرد انتقال داده و آن را تبخیر کند.
- کندانسور که وظیفه دارد گرما را از مبرد گرفته و فرایند میعان یا تبدیل گاز به مایع را انجام دهد.
- اواپراتور که وظیفه دارد گرما را در میان آب در گردش و مبرد انتقال دهد.
- ابزوربر یا جذب کننده که وظیفه جذب مبرد تبخیرشده در اواپراتور را بر عهده دارد.
- پمپ که محلول‌های رقیق شده را به سمت اواپراتور می‌فرستد.
مراحل سیکل تبرید در چیلر جذبی چیست؟
فرایند اصلی در این نوع از وسایل تهویه مطبوع که به نام چیلر ابزوربشن هم شناخته می‌شوند، یک سیکل جذبی است که با استفاده از یک منبع گرمایی آغاز می‌شود. در ادامه مراحل مختلف سیکل تبرید را در چیلرهای جذبی توضیح داده ایم:
- ژنراتور با استفاده از آب داغ، بخار داغ یا شعله مستقیم، فشار و دمای مبرد را افزایش داده و آن را به گاز تبدیل میکند.
- قسمت مابع مبرد پرفشار، به دلیل اختلاف فشاری که با قسمت ابزوربر دارد، به داخل جذب کننده می‌رود و بخارات آن، به سمت کندانسور هدایت می‌شود.
- کندانسور این بخارات را به مایع تبدیل کرده و فشار و دمای آن‌ها را کاهش می‌دهد. این کار در چیلرهای جذبی، توسط آب خنک کننده انجام می‌شود.
- آب از برج خنک کننده وارد این سیکل شده و فرایند میعان اتفاق می‌افتد.
- مبرد مایع شده، به اواپراتور می‌رود تا از این طریق گرمای آب در گردش را گرفته و آن را خنک کند.
- اواپراتور در نهایت آب خنک شده را به سمت فن کویل‌ها می‌فرستد تا دمای محیط کاهش پیدا کند.
- پس از اتمام سیکل، آب از فن کویل‌ها به سمت ژنراتور و ابزوربر برمی‌گردد و مجددا سیکل تبرید با بخار شدن مبرد آغاز خواهد شد.
طرز کار چیلر جذبی
برای اینکه چیلر جذبی بتواند دمای محیط را خنک کند، در ابتدا اواپراتور از آب مقطر به عنوان مبرد استفاده کرده و آن را بر روی لوله‌هایی می‌پاشد که آب چیلد یا سردکننده در آن‌ها جریان دارد. به دلیل اختلاف دمای موجود میان مبرد و آب موجود در لوله‌ها، آب مقطر تبخیر شده و به حالت یک بخار آب پرفشار درمی‌آید. این گاز پرفشار وارد قسمت جذب کننده شده و توسط لیتیوم بروماید جذب می‌شود. در قسمت ژنراتور، بخار آب از لیتیوم بروماید جدا شده و بخار به سمت کندانسور هدایت می‌شود. در این قسمت بخار دوباره به حالت مایع برمی‌گردد و در برج خنک کننده، می‌تواند دمای آب چیلد را به مقدار دلخواه برساند تا در فن کویل‌ها جریان پیدا کند.
تفاوت چیلر تراکمی و جذبی چیست؟
در چیلر جذبی به جای استفاده از انرژی برق و کمپرسور، از گاز طبیعی و ژنراتور استفاده شده است. به همین دلیل است که سیکل‌های تبرید چیلرهای جذبی و تراکمی با هم متفاوت هستند و مصرف انرژی آن‌ها هم با یکدیگر فرق دارد. ما در مقاله جداگانه ای به بررسی تفاوت چیلر جذبی و تراکمی پرداخته و گفته ایم که هریک از این وسایل برای استفاده در چه مکان‌هایی مناسب هستند.
معرفی انواع چیلر جذبی
برای طبقه بندی انواع چیلر جذبی معیارهای مختلفی وجود دارد که برخی از آن‌ها عبارتند از:
1- انواع چیلر جذبی از نظر نوع جاذب
در چیلرهای جذبی مختلف، معمولا از آب مقطر به عنوان مبرد استفاده می‌شود؛ اما نوع جاذب ممکن است تفاوت داشته باشد. بر این اساس، چیلرهای جذبی را در دو دسته لیتیوم بروماید و آمونیاک قرار می‌دهند که به عنوان جاذب بخار آب در سیکل تبرید استفاده می‌شوند. در نمونه‌های جدیدتر چیلر جذبی هم از ماده ای به نام سیلیکاژل به عنوان جاذب استفاده می‌شود.
2- انواع چیلر جذبی از نظر نوع ژنراتور
همانطور که گفتیم ژنراتور وظیفه دارد که با ایجاد حرارت، باعث گرم شدن آب و تبخیر آن در شروع سیکل تبرید شود. بر این اساس می‌توان انواع چیلر جذبی را در دو دسته شعله مستقیم و حرارت غیرمستقیم طبقه بندی کرد. در ژنراتورهای با حرارت غیرمستقیم، از حرارت‌های هدررفته فرایند‌های صنعتی در ژنراتور استفاده می‌شود؛ در نتیجه نیازی به سوزاندن سوخت فسیلی اضافه نیست و بازدهی فرایند تا حد زیادی بالا می‌رود. اما در گزینه‌های حرارت مستقیم، باید سوخت‌های فسیلی به صورت مستقیم سوزانده شده و سیکل تبرید را استارت بزنند.
3- انواع چیلر جذبی از نظر تعداد مراحل
از نظر تعداد مراحل سیکل تبرید، چیلرهای جذبی در سه دسته تک اثره، دو اثره و سه اثره طبقه بندی می‌شوند که دو نمونه اول، کاربرد بیشتری دارند. این نوع از چیلرها از گرمای بخار برای شروع سیکل تبرید استفاده می‌کنند و حجم زیادی از بخار در آن‌ها وجود دارد؛ به همین دلیل برای پروژه‌های بزرگ بیمارستانی یا نیروگاهی بسیار مقرون به صرفه هستند. چیلرهای دو اثره دارای دو ژنراتور دما بالا و دما پایین هستند و راندمان بسیار خوبی دارند؛ چیلرهای جذبی سه اثره هم در موارد خاص به کار می‌روند و تولید انبوه ندارند.
سخن پایانی
در این مقاله توضیح دادیم که چیلر جذبی چیست و چه مراحلی را برای سیکل تبرید طی میکند؟ همچنین طرز کار چیلر جذبی را توضیح داده و انواع آن را معرفی کردیم. رجا تاسیس در زمینه فروش انواع سیستم‌های تهویه مطبوع از برند‌های مختلف فعالیت دارد. شما می‌توانید برای اطلع از قیمت چیلر در اصفهان از انواع مختلف و بهترین برند‌ها با ما در رجا تاسیس تماس بگیرید.
در چیلرهای جذبی از چه نوع مبردی استفاده می‌شود؟
مبرد اصلی در چیلرهای جذبی آب مقطر است.
نقش لیتیوم بروماید در چیلر جذبی چیست؟
لیتیوم بروماید ماده ای است که به عنوان جاذب در چیلرهای جذبی کار میکند و وظیفه جذب بخار آب یا مبرد را بر عهده دارد.
از چه منابعی برای تامین گرمای موردنیاز چیلر جذبی می‌توان استفاده کرد؟
لزوما نیازی به سوزاندن مستقیم سوخت‌های فسیلی برای رسیدن به این هدف نیست؛ شما می‌توانید از گرمای اضافه ناشی از توربین، گرمای اگزوز یا رادیاتور موتورهای دیزلی، گاز‌های دودکش بویلرها یا هرگونه بخار در حال اتلاف برای تامین گرمای موردنیاز سیکل تبرید چیلرهای جذبی استفاده کنید.
